Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753
Roumanin-de-plan
Vogtia annua
Asteraceae Compositae
Autre noum : Roumaniéu-de-plan.
Nom en français : Tanaisie annuelle.
Descripcioun :Lou roumanin-de-plan es uno planto devengudo proun raro, marcado sus listo roujo, CR (valènt-à-dire en dangié criti). S'atrovo pu qu'à dous endré de noste relarg. Li noum prouvençau mostron que devié èstre bèn mai coumuno à passa tèms. Trachis dins li marlo e li limas sablous. Es uno planto pus au mens grando que flouris à la debuto de l'autouno emé de poulìdi courimbo jauno. Se recounèis peréu à soun óudour suavo.
Usanço :Aquesto planto èi proun vertuouso. De segur l'acampas pas que s'atrobo d'esperit (òli essencialo) dins lou coumèrci, que nous vèn d'Africo. Èi subretout vertuouso contro l'enflamacioun, lou prusi e li problèmo de pèu. Sougno peréu lou mau d'os, lou raumas, l'ipertesuro e mai enca...
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 120 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Vogtia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 3 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 80 à 110 m
Aparado : Noun
Setèmbre à nouvèmbre
Liò : Culturo
- Ermas
- Marlo
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Vogtia annua (L.) Oberpr. & Sonboli, 2012
(= Tanacetum annuum L. 1753 = Chrysanthemum annuum (L.) Hayek ex P.Fourn., 1939 )